De markt voor consumentenleveringen omvat meer dan alleen de bezorging van pakketten van landelijk opererende webwinkels. Minstens zo groot is het aantal bestelauto’s met pakketten van lokale leveranciers voor lokale klanten. Speciale aandacht is vereist voor het afleveren van grote producten waarvoor twee bezorgers nodig zijn. Elke vorm van last-mile logistiek stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de planning.
Dagelijks gaan tussen de 50.000 en 80.000 bestelauto’s de weg op om online bestelde producten af te leveren. In totaal gaat het dit jaar om 700 tot 800 miljoen zendingen. Samen met de maaltijdbezorgingen die per fiets of scooter worden uitgevoerd, is de online bezorgmarkt dit jaar goed voor een omzet van 6 tot 8 miljard euro. Dat is de schatting van Walther Ploos van Amstel, lector city logistics aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij heeft zijn schatting gebaseerd op data van onder meer webwinkels, brancheorganisaties, Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), Autoriteit Consument & Markt (ACM) en Topsector Logistiek.
B2C- en B2B-pakketten
Het merendeel van de zendingen – ruim 90 procent – betreft bestellingen bij webshops. Dat zijn de pakketten die vanaf de distributiecentra van retailers, etailers en fulfilmentbedrijven in het netwerk van pakketvervoerders worden gebracht. Met een marktaandeel van 60 tot 65 procent is PostNL veruit de grootste, gevolgd door DHL (25 tot 30 procent). Andere grote pakketvervoerders zoals DPD, UPS en GLS verdelen de overgebleven kruimels, maar er zijn ook nieuwkomers zoals Parcls, Homerr en ViaTim die hun geluk op deze markt beproeven.
Niet alle pakketten in de bestelauto’s van pakketvervoerders zijn bestemd voor consumenten (B2C). Maar liefst 40 tot 50 procent moet worden afgeleverd bij bedrijven (B2B). Pakketvervoerders maken doorgaans geen onderscheid tussen B2C- en B2B-zendingen en stoppen ze samen in één voertuig. Dat levert extra uitdagingen op in de ritplanning. Bedrijven in de binnenstad zijn doorgaans geopend van 9.00 tot 17.00 uur, misschien een uurtje langer. Dat is het moment waarop veel consumenten nog niet thuis zijn. Om te voorkomen dat bezorgers voor een dichte deur staan, is het zaak om in de planning rekening te houden met deze restricties.
Een slimme tool voor uw transportplanners?
Download onze eGuide en ontdek alle mogelijkheden van ritplanningssoftware. Of plan een demo in
Kansen voor nieuwkomers
Een goede planning is met name belangrijk voor de nieuwkomers die een voet tussen de deur van de grote pakketvervoerders willen krijgen. De cijfers van Ploos van Amstel leren dat deze pakketvervoerders een behoorlijk efficiënt netwerk hebben. Ze bezorgen meer dan 90 procent van alle online bestellingen, maar hebben daarvoor niet eens de helft van het aantal bestelauto’s nodig. En hoe groter het aantal pakketten, hoe efficiënter dat netwerk wordt. Ploos van Amstel schat dat pakketvervoerders voor een groei van 15 tot 20 procent per jaar hooguit 6 procent extra bestelauto’s moeten inzetten.
Wat maakt de pakketvervoerders zo efficiënt? Hun grote stopdichtheid. Hoe meer pakketten ze verwerken, hoe korter de afstand tussen opeenvolgende afleveradressen. Met één bestelauto kunnen pakketvervoerders dus steeds meer pakketten afleveren. En omdat de routes korter worden, kunnen de voertuigen vaker worden ingezet. Omdat bovendien het aantal afleveringen op afspraak toeneemt en pakketvervoerders steeds beter weten wanneer iemand wel of niet thuis is, staan bezorgers steeds minder vaak voor een dichte deur. Wie de hegemonie van PostNL en DPD wil doorbreken, kan dat alleen doen met een excellente planning.
Lokale bezorgdiensten
Qua planning vormt de stroom pakketten van webshops nog de minst grote uitdaging. Een stuk minder efficiënt zijn de afleveringen van lokale leveranciers aan lokale klanten. Hiervoor worden evenveel bestelauto’s ingezet als door pakketbezorgers, terwijl het maar om een fractie van het aantal zendingen gaat (minder dan 50 miljoen per jaar). De beladingsgraad ligt dus erg laag. Hier liggen kansen voor lokale bezorgbedrijven met slimme planningsconcepten, zeker nu steeds meer lokale winkels tijdens de lockdown zijn gestart met afleveren aan huis. Denk aan het ritten waarin ophalen en afleveren van pakketten wordt gecombineerd.
Speciale aandacht vergt de aflevering van grotere producten zoals witgoed en meubels. Voor deze tweemansleveringen gaan dagelijks 5000 tot 8000 bestelauto’s de weg op. Een goede planning van deze leveringen is handmatig bijna niet te doen vanwege alle randvoorwaarden waarmee planners rekening moeten houden. Denk alleen al aan de stoptijd die per aflevering flink kan verschillen. Moeten de bezorgers een trap op? Moet de wasmachine worden aangesloten? Moet de kast in elkaar worden gezet? En moet de oude koelkast of wasmachine mee teruggenomen worden? Als bij het vastleggen van orders direct wordt vastgelegd wat de bijzonderheden zijn, vormen deze restricties voor een ritplanningssysteem geen enkel probleem meer.