Het is geen geheim dat de logistieke sector een van de grootste bijdragers is aan de wereldwijde CO₂-uitstoot, goed voor ongeveer een derde van de totale wereldwijde uitstoot. In veel ontwikkelde landen is het zelfs de sector met de hoogste emissie. Transport is de enige sector waarin de uitstoot van broeikasgassen de afgelopen drie decennia is toegenomen, waarbij ongeveer 27% hiervan afkomstig is van vrachtwagens. En de vraag blijft groeien. De totale vrachtactiviteit van lichte en zware bedrijfsvoertuigen zal naar verwachting toenemen tot ongeveer 2 miljard tonkilometer in 2030, een stijging van 24% ten opzichte van 2015. Ondertussen blijven de e-commerceverkopen stijgen, wat de vraag naar last-mile leveringen verder vergroot.
Alles wijst erop dat de CO₂-uitstoot van de logistieke sector alleen maar zal toenemen. Maar dat hoeft niet zo te zijn. E-commerce hoeft niet per se te leiden tot meer verkeer op de weg. Door het aantal online bestellingen te verhogen en leveringen te bundelen, kan het aantal individuele autoritten naar winkels en stadscentra juist afnemen. Als de retail- en logistieke sector zich op eenzelfde manier richten op efficiëntie, kunnen zij hun ecologische voetafdruk verkleinen – ook als de vraag blijft toenemen.
Daarvoor moeten beslissingen gebaseerd zijn op data en ondersteund worden door technologie. Wij spraken met Steven De Schrijver, CEO van PTV Logistics, over wat logistieke bedrijven kunnen doen om hun operaties duurzamer te maken en hoe technologie hierin een steeds grotere rol speelt.
Wat zijn de snelle winsten voor bedrijven om hun logistiek te verduurzamen?
“Het mooie aan duurzaamheid in logistiek is dat het niet altijd gaat om grootschalige, dure veranderingen. Er zijn echt snelle winsten te behalen. De grootste en dit zien we keer op keer is het verminderen van lege kilometers. Onze overtuiging is simpel: de groenste kilometer is de kilometer die niet gereden wordt. Zelfs een vermindering van 5 tot 10 procent in lege kilometers heeft al een aanzienlijk effect.
Daarnaast is het optimaliseren van dockplanning in combinatie met ritoptimalisatie verrassend effectief. Vaak optimaliseert men het een zonder het ander, wat leidt tot inefficiënties.
Tot slot levert een grondige analyse van de huidige ritten, met het elimineren van onnodige omwegen of lussen, direct resultaat op. Dit zijn relatief laagdrempelige acties die snel kunnen worden geïmplementeerd en tastbare ROI opleveren.”
Vanuit strategisch oogpunt op de lange termijn: waar zou u het meest in investeren?
“Op de lange termijn moet de grootste investering gaan naar data en de technologie die dit benut. Data is het nieuwe brandstof, zeggen we vaak. Bedrijven moeten verder gaan dan reactieve planning en voorspellende analyses omarmen. Het gaat er niet alleen om waar een vrachtwagen zich op dit moment bevindt, maar ook om het voorspellen van toekomstige vraag, mogelijke verstoringen en het proactief inzetten van middelen – chauffeurs, vrachtwagens, trailers.
Daarnaast is investeren in flexibele en schaalbare platforms voor ritoptimalisatie cruciaal. De toekomst is niet statisch, maar dynamisch. Platforms moeten zich kunnen aanpassen aan veranderende regelgeving, brandstofprijzen en de toenemende complexiteit van alternatieve brandstoffen.
En tot slot – vaak over het hoofd gezien – is het investeren in mensen die deze data kunnen interpreteren en ermee kunnen werken. De rol van de planner verandert fundamenteel.”
Als een bedrijf maar één ding zou kunnen doen om logistiek te verduurzamen, wat zou dat dan zijn?
“Als ik er één moest kiezen, dan is het het aanpakken van lege kilometers. Dat is de grootste hefboom voor directe impact. Het gaat niet alleen om het vinden van retourladingen, maar om het fundamenteel herdenken van hoe ritten worden ontworpen en middelen worden ingezet om lege ritten te minimaliseren. Het vraagt een andere mindset – niet alleen goederen verplaatsen, maar het volledige logistieke netwerk optimaliseren.”
Welke technologische ontwikkeling heeft de meeste impact gehad op duurzaamheid in logistiek?
“Zonder twijfel de opkomst van real-time visibility software en de data die het genereert. Vroeger was logistieke planning gebaseerd op beperkte informatie en vaak giswerk. Nu beschikken we over real-time data over voertuiglocatie, verkeerssituatie en zelfs rijgedrag. Dit maakt dynamische ritaanpassingen mogelijk, proactieve probleemoplossing en een precisie die voorheen ondenkbaar was. De combinatie van real-time visibility en platforms voor ritoptimalisatie is revolutionair en maakt de overstap van reactieve naar voorspellende planning mogelijk.”
Hoe verandert de opkomst van elektrische voertuigen en alternatieve brandstoffen de ritplanning?
“Dat brengt een nieuwe laag complexiteit met zich mee, maar ook veel kansen. Elektrische voertuigen en alternatieve brandstoffen vereisen rekening te houden met laadmomenten, actieradius en beschikbaarheid van infrastructuur. Routeplanning moet nu rekening houden met laadstops, batterijdegradatie en de beschikbaarheid van laadstations. Het gaat niet meer alleen om de kortste afstand, maar om de meest efficiënte rit qua energieverbruik en laadtijd. Wij ontwikkelen algoritmes die specifiek deze uitdagingen aanpakken, om laadtijden te minimaliseren en het gebruik van voertuigen te maximaliseren. Het is een complex vraagstuk, maar één waar wij actief aan werken.”
Wordt collaboratieve logistiek steeds gebruikelijker? En zo ja, wat zijn de uitdagingen voor ritplanning?
“Het begint langzaam op gang te komen, en wij geloven dat het essentieel is voor de toekomst. De potentiële efficiëntiewinst door gedeelde middelen – vrachtwagens, trailers, zelfs chauffeurs – is enorm. Maar het brengt grote uitdagingen met zich mee. Databeveiliging is cruciaal. Bedrijven zijn begrijpelijkerwijs terughoudend met het delen van gevoelige informatie. Ritplanning wordt exponentieel complexer bij het coördineren van meerdere vloten en het waarborgen van compatibiliteit. Het draait om het creëren van een betrouwbaar ecosysteem waarin samenwerking mogelijk wordt.”
Hoe kan voorspellende analyse duurzaamheid verbeteren?
“Voorspellende analyse is de sleutel tot significante duurzaamheidswinst. Hiermee kunnen wij vraagfluctuaties voorspellen, knelpunten identificeren en middelen optimaliseren vóórdat er problemen ontstaan. We kunnen bijvoorbeeld historische data gebruiken om verkeersdrukte te voorspellen en ritten proactief aan te passen. Of het optimaliseren van trailergebruik, waardoor het aantal ritten afneemt. Uiteindelijk maakt voorspellende analyse het mogelijk om over te stappen van reactieve probleemoplossing naar proactieve optimalisatie, wat resulteert in minder brandstofverbruik, lagere emissies en een kleinere ecologische voetafdruk.”
U noemde de veranderende rol van de logistieke planner. Kunt u dat toelichten?
“Historisch gezien reageerden planners vooral op directe behoeften. Nu moeten zij ook data-analist, strateeg en probleemoplosser zijn. Zij moeten complexe datasets kunnen interpreteren, trends herkennen en onderbouwde beslissingen nemen over ritoptimalisatie, inzet van middelen en risicobeheersing. We zien steeds vaker planners die vertrouwd zijn met datavisualisatie, algoritmes begrijpen en samenwerken met andere afdelingen. Het is een veeleisendere rol, maar ook een veel waardevollere.”
Wat is het grootste obstakel voor bredere adoptie van duurzame logistiek?
“Een combinatie van factoren: gebrek aan bewustzijn, terughoudendheid om te investeren in nieuwe technologieën, en een te sterke focus op korte termijn kostenbesparing. Duurzaamheid vraagt vaak om een initiële investering, maar de langetermijnvoordelen – lagere kosten, hogere efficiëntie en een sterker merkimago – wegen ruimschoots op tegen de initiële uitgaven. We moeten het gesprek verschuiven van kosten naar waarde en de concrete voordelen van duurzame logistiek aantonen.”
De logistieke sector heeft de mogelijkheid om het idee uit te dagen dat een groei in vraag en volume onvermijdelijk zal leiden tot een evenredige stijging van de CO₂-uitstoot. Door te focussen op efficiëntie en een innovatieve benadering van de planning – of het nu gaat om het optimaliseren van ritontwerpen, het combineren van transportmethoden of het delen van middelen – is het mogelijk om de uitstoot te verminderen zonder dat dit ten koste gaat van de klanttevredenheid of de winstgevendheid. Hiervoor is wel een investering in data en technologie nodig.
Het goede nieuws, zoals Steven aangeeft, is dat de technologie al beschikbaar is en alleen maar beter zal worden. Wilt u weten hoeveel CO₂ uw bedrijf kan besparen met geavanceerde ritoptimalisatie en real-time zichtbaarheidstools? Neem dan contact met ons op.