Obecnie dostępnych jest wiele narzędzi wspierających planowanie i optymalizację tras. Choć mogą wydawać się kosztowne i skomplikowane w obsłudze, to przy właściwej integracji z systemami zarządzania transportem i odpowiednim wdrożeniu w zespole, ich wykorzystanie przynosi realne korzyści bez zakłócania codziennej pracy.
Czy więc inwestycja w planowanie tras naprawdę się opłaca? Naszym zdaniem – zdecydowanie tak. Korzyści z wdrożenia tego typu technologii zdecydowanie przewyższają potencjalne koszty. Oto pięć najważniejszych powodów:
1. Oszczędność kosztów
Główną motywacją do inwestycji w planowanie tras jest długofalowa redukcja kosztów. Ostatnia mila odpowiada nawet za 30–50% całkowitych kosztów dostaw. Wykorzystując zaawansowane narzędzia do optymalizacji tras, można znacząco ograniczyć liczbę przejechanych kilometrów, a nawet zmniejszyć liczbę pojazdów potrzebnych do realizacji wszystkich dostaw. To oznacza mniejsze zużycie paliwa, mniej kierowców i mniejsze obciążenie floty, co przekłada się na niższe koszty eksploatacji i serwisowania pojazdów.
W przypadku flot elektrycznych odpowiednie planowanie tras pozwala również wydłużyć żywotność baterii. Dotyczy to zwłaszcza detalistów dostarczających towary bezpośrednio do klientów końcowych – w ich przypadku trasy są szczególnie złożone ze względu na dużą liczbę punktów dostaw. Każdy dodatkowy przystanek drastycznie zwiększa liczbę możliwych kombinacji tras, a planowanie ręczne lub w ostatniej chwili prowadzi do nieefektywnych rozwiązań, które pochłaniają czas i zasoby, generując dodatkowe koszty.
2. Skrócenie czasu dostawy
Coraz więcej sklepów internetowych oferuje dostawy tego samego lub następnego dnia – i klienci zaczynają tego oczekiwać. Dla dużych firm oznacza to konieczność realizacji tysięcy zamówień w ciągu zaledwie kilku dni.
Najlepszym sposobem na dotrzymanie obietnic dotyczących terminów dostaw jest efektywne planowanie tras – z naciskiem na szybkość realizacji. To rozwiązanie ma dodatkowy atut: lepiej zaplanowane trasy nie tylko przyspieszają dostawy, ale także pozwalają obsłużyć większą liczbę przesyłek w ramach jednej trasy. Dzięki temu można nie tylko ograniczyć koszty, ale również zwiększyć przychody, podnosząc całkowitą wydajność dostaw.
3. Lepsze doświadczenie klienta
Dobra obsługa klienta to nie tylko szybka dostawa zamówienia. Odpowiednie planowanie tras pozwala zadbać także o inne elementy, które wpływają na jakość doświadczenia zakupowego. Przykład? Możliwość wyboru przedziału czasowego dostawy. Mało co frustruje tak bardzo, jak konieczność czekania cały dzień na przesyłkę bez żadnej informacji, kiedy dokładnie się pojawi. Oferowanie konkretnych okien czasowych eliminuje ten problem. Ręczne planowanie setek lub tysięcy dostaw w takich ramach czasowych jest praktycznie niewykonalne – szczególnie jeśli zależy nam także na efektywności. Właśnie w takich sytuacjach sprawdza się technologia optymalizacji tras, która potrafi uwzględnić tego typu ograniczenia przy planowaniu każdej trasy.
Kolejnym aspektem, który buduje pozytywny wizerunek firmy w oczach klientów, jest troska o środowisko. Planowanie tras z myślą o ich efektywności czasowej pozwala jednocześnie ograniczyć emisję CO₂ przypadającą na każdą dostawę. Bardziej bezpośrednie trasy oznaczają mniej przejechanych kilometrów i mniejsze zużycie paliwa, co przekłada się na realny wpływ na zmniejszenie śladu węglowego.
4. Sprawniejsze zarządzanie zwrotami
Dla detalistów jednym z unikalnych wyzwań jest obsługa zwrotów – czy to z powodu uszkodzenia towaru, czy rezygnacji klienta z zakupu. Klienci oczekują, że zwrot będzie równie prosty, jak sama dostawa, ale dla sprzedawcy to spory koszt. Jednym ze sposobów na ograniczenie wydatków związanych z logistyką zwrotną jest włączenie odbiorów zwracanych towarów do już zaplanowanych tras dostaw. Dzięki temu zmniejsza się liczba osobnych tras, ograniczamy zapotrzebowanie na pojazdy i kierowców, a przy tym unikamy tzw. pustych przebiegów – ciężarówka zawsze przewozi ładunek.
Jak łatwo się domyślić, takie rozwiązanie wymaga precyzyjnego planowania, ponieważ wprowadza dodatkowy poziom złożoności. To nie tylko kwestia dodania kolejnego przystanku – trzeba również uwzględnić dostępne miejsce ładunkowe, by zapewnić możliwość odbioru towaru. Najskuteczniejszym sposobem planowania takich tras jest wykorzystanie zaawansowanych narzędzi do optymalizacji, które potrafią uwzględnić różne typy punktów (dostawy i odbiory) i zaplanować trasę w sposób najbardziej efektywny.
5. Większa elastyczność w obliczu zmiennego popytu
Jednym z największych wyzwań dla detalistów i hurtowników jest reagowanie na wahania popytu. Branża ta – jak żadna inna – musi radzić sobie z sezonowością oraz nagłymi wzrostami zainteresowania konkretnymi produktami, które często pojawiają się bez uprzedzenia. Niepewność co do tego, kiedy i na jakie towary pojawi się zapotrzebowanie, w połączeniu z zakłóceniami w łańcuchach dostaw, które obserwujemy od kilku lat, utrudnia podejmowanie jednoznacznych decyzji zakupowych.
W takiej sytuacji kluczowa staje się maksymalna elastyczność – a więc również planowanie tras z uwzględnieniem możliwych zakłóceń. W średnio- i długoterminowym planowaniu tras nieocenione okazują się narzędzia wykorzystujące zaawansowane algorytmy AI, które analizują dane historyczne dotyczące dostaw, przewidują przyszły popyt i na tej podstawie projektują optymalne trasy. Umożliwiają także szybkie wprowadzanie zmian w planach, gdy pojawią się nagłe zakłócenia lub skoki/spadki zapotrzebowania. Bez wsparcia planowania menedżerowie logistyki musieliby nieustannie gasić pożary i działać reaktywnie.
Nie chodzi o zaplanowanie jakiejkolwiek trasy, ale tej właściwej.
Planowanie tras od zawsze stanowiło kluczowy element logistyki – bez niego trudno mówić o terminowej realizacji dostaw, a często w ogóle o ich realizacji. To, co zmieniło się w ostatnich latach, to rosnąca potrzeba optymalizacji tego procesu. Inwestując w technologie, które potrafią projektować najbardziej efektywne trasy – dopasowane zarówno do potrzeb klientów, jak i celów biznesowych firmy – zyskujesz znacznie więcej niż tylko podstawowe korzyści opisane wcześniej.